Erişkin Psikiyatrisi
Bipolar Bozukluk
Bipolar Bozukluk (Manik Depresyon: İki Uçlu Duygudurum Değişim Bozukluğu) Nedir?
Klinikte bazen zor teşhis edilen hastalıklardan biridir.
Çoğunlukla Unipolar Major Depresyon Bozuklukla karıştırılır. Yanlış teşhis edilenbipolar bozukluğu olan hastalara, duygusal durumu kontrol eden ilaçlar yerine (Depakin,Tegretol gibi) yalnızca antidepresan verilebilir ve literatürde de bilinir ki uygun olmayanantidepresan kullanımı, akut mani yaratabilir.
Bipolar Bozukluk Belirtileri:
Bipolar veya Manik depressif dediğimiz hastalık, duygusal değişimler gösterir. Manik dediğimiz duygusal yükselmeler veya depresyon dediğimiz duygusal değişimlerle karakterize kronik ve oldukça önemli bir hastalıktır. Çok hafiften çok ağırşekline kadar hastalığın şiddeti ve belirtileri değişiklik gösterebilir.
Birçok insan için manik olduklarında görünen şikayetler genelde:
-
Çok neşeli ve inanılmayacak kadar pozitif olurlar, aşırı derecede kendine güven görülür,
-
Duygusal değişim içinde olabilirler, Konuşmaları hızlanır,düşünceleri hızlı olarak gelmeye başlar,ajite olmaya başlarlar, vegünlük yaptıkları fiziksel aktivitede belirgin artma görülebilir.
-
Karar verme yetileri oldukça bozulur.
-
Normalde alınması mümkün olmayan tehlikeli riskler alabilirler, tehlikeli davranışlardabulunabilirler.
-
Uykuları bozulur, uyuma zorluğu çekerler ,çok kolay dikkatleri dağılabilir
-
Konsantrasyonları belirgin şekilde bozulur.
-
Oldukça yüksek derecede huzursuzluk hissedebilirler.
-
Manik Depresyon (İki Uçlu Duygu Durum Bozukluk veya Bipolar Bozukluk):
Manik depresyonda hasta mizaç değişiklikleri yaşar. Depresyondayken birden birehipomanik diye adlandırdığımız nöbetler yaşar. Bu nöbetler birkaç saat veya gün veyahafta sürebilir. Bu dönemde depresyonun tamamen tersine, depresyondaykenyapamadıklarının çok daha fazlasını yapacak yüksek enerjileri olur, hatta uykusuzlukçekmeye başlarlar ve ertesi günü çok yüksek enerji hissederler, cinsel enerjileri çok fazlaartar, çok konuşkan olurlar, bu dönemde hesapsız alışverişler ve para harcamalarıyapabilirler. Düşünceleri çok hızlı gelmeye başlar, bir işi bitirmeden başka işebaşlayabilirler. Akut manik nöbete girebilirler ve gerçekten kopup halüsinasyonlar vedüşünce bozuklukları gösterip çok agresif olabilirler. Hastaneye yatırılmaları gerekebilir.
Depresyona Girdiklerinde:
-
Kalıcı değişmeyen bir hüzün, anksiyete, suçluluk ve umutsuzluk hissedebilirler.
-
Uykuları bozulur ve iştah düzensizlikleri başlayabilir
-
Halsizlik görülür ve günlük faaliyetlerine artık ilgi duymaz hale gelebilirler.
-
Konsantrasyon bozukluğu olabilir.
-
Tekrarlayıcı tarzda kendilerini öldürme düşünceleri olmaya başlayabilir.
Bipolar Hastalığın Nedenleri:
Halen arastırma konusu, ancak bilimsel araştırmalar genetikve çevresel faktörlerin üzerinde daha fazla yoğunlaşmaktadır. Belki de anormal olan gen beyin kimyasalını olumsuz etkiliyor, son çalışmalar beyinlerinde elektrikseldüzensizlikler olduğunu da göstermiştir. Hastalık episodlar halinde olduğundan bunuetkileyen faktorlerin stres, veya uyuşturucu alışkanlığı olduğu gösterilmiştir.
Bipolar Olma Risk faktörleri:
Arasında en önemlisi ailede de olmasıdır. Manik depresiflerin yüzde 60’ında aynı ailede olduğu görülmüştür. Anne ve baba ikiside Bipolar ise çocuklarının bipolar olma riski yüzde 70’dir.
Bipolar Teşhisi:
Hastalık genelde kişiler tarafından pek farkedilmez ve genelde bir doktor ziyareti sırasında ortaya çıkarılır.
Tabiki Bipolar benzeri şikayetleri yapan diğer hastalıkları ayırmak gerekir:
Bunlardan bazıları; Şizofreni, dikkat eksikliği ve hiperaktivite hastalığı, sınırda kişilikbozukluğu, kafaya alınan bir travma(bilincinizi kaybedin veya kaybetmeyin), alkol veuyuşturucu kullanımı, guatr hastalıkları.
Ayrıca, bazı ilaçlar da aynı tabloyu verebilir. Kortikosteroidler özellikle prednizon, depresyon ilaçları, anksiyete tedavisinde kullanılan ilaçlar, Parkinson tedavisindekullanılan ilaçlar, bazı gribal veya diğer durumlarda kullandığımız ilaçlar. B-12 vitamin eksikliği de benzer tablo yaratabilir.
Bipolar Neurofeedback Tedavisi:
Bipolar tedavisinde ilaç ve psikoterapi ana tedavi yontemi olmakla beraber son zamanlarda özellikle ABD’ de neurofeedback yöntemi bu hastalarda kullanılmayabaşlanmıştır. Bizim merkezimizde de Neurofeedback yöntemi ile kavuşturduğumuz hastalarımız bulunmaktadır.
Peki ayırıcı teşhisi, hastanın hikayesini çok detaylı alma dışında nasıl yapabiliriz?
Zaten yanlış teşhis çoğunlukla hastanın hikayesini alırken gerçekleşiyor. Birincisi, semptomları aynı zamanda ailesiyle de tartışabilirsiniz; hastanın vermediğicevapları ailesi verebilir.
Bipolar Teşhisinde QEEG Veri Tabanı:
Ayrıca Türkiye’de çok yeni bir sistem olan ancak Amerika’da uzun yıllardırkullanılan QEEG (Dijital EEG) ve 1998 de FDA tarafından onaylanan New York Üniversitesinin 20 yıllık araştırması sonucu ortaya çıkarılan Data Bankası yöntemiyle Depresyon, Manik Depresyon teşhisi yüzde 6 ila 10 yanılmapayı ile yapılabiliyor. Tabii ki klinik bulgular, Dijital EEG ve Data Bankasıincelemesi sonucu ve klinisyenin kararı ile tanı konması gerekmektedir.
Merkezimize başvuran birçok vaka yıllardır depresyon tedavisi görmüş ancakiçinde tedaviye cevap vermeyenler olmuş. Bu hastalar, yapılan dijital EEG çekimive Data bankası incelemesi sonrasında Manik Depresif olduklarını öğrendiler.
Bazı hastalar kafalarına aldıkları darbenin sıkıntılarını bir süre sonra Depresyonveya Manik Depresyon benzeri şikayetlerle görüyorlar veya hastalıklar sekonderolarak ortaya çıkıyor . QEEG-Data Bankası incelemesi ile bu hastada geçirilmişbir kafa travması olayı var mı tespit edilebiliyor.
Çoğu zaman klasik EEG de bulgu vermeyen beyindeki elektriksel değişikliklerin, QEEG çekiminde kafa travması ile bağlantılı olduğunu ve ilaçlara bundan dolayıcevap vermediklerini görüyoruz. Böylece hastanın depresyonunun veya manikdepresyonunun birincil nedene mi yoksa kafa travması ile ortaya çıkan ikincilnedene mi bağlı olduğunu tespit etmiş oluyoruz.