Dr. Tanju Sürmeli

Vaka 7

Obsesif Kompulsif Bozukluk

Kendi isteğiyle merkezimize başvuran, 10-11 yaşından beri temizlik takıntıları olan 19 yaşında üniversite öğrencisi kadın 2 yıldır  yaşama sevinci olmadığını ve “hayatın boş olduğunu”anlattı. Hastanın intihar düşünceleri ve planının olmadığı öğrenildi. Uzun yıllardır temizlik takıntıları olup 1-2 dakikada bir tekrar ellerini yıkadığını, tuvalet kağıdı ve sıvı sabunu çok tükettiğini, çekmeceden havlu alacaksa en üstteki ve en alttakini almadığını, aradakileri kullandığını, banyoda 1,5-2 saat kaldığını, lifi saatlerce su altında tuttuktan sonra sabunladığını, haftada 1 kez zorla banyoya girdiğini söyledi. Çamaşır değiştirirken çok titiz davrandığını söyleyen hasta bunu yaparken  2-3 tanesini kirlendi diye çöpe attığını ekledi.  Kirleneceğini düşündüğü için dışarı çıkmadığını belirten hasta, yine kirleneceğini düşündüğü için hep spor ayakkabı giydiğini ve bunun sosyal olaylara bile katılmasını engellediğini ekledi. Temizliği çok abartınca saçma geldiğini ama onun dışında saçma gelmediğini ve yapması gerektiğini söyledi. Okula gitmek istemediğini, yataktan kalkmak istemediğini ve üşendiğini söyledi. Hazırlanırken çok yavaş ve ağır olduğunu belirten hastanın annesi, bazen ocağı ve kapı kilidini kontrol etme gibi kompulsif davranışlar sergilediğini de söyledi. Ayrıca hastanın emin olamama, karşısındakini kırıp kıramadığını defalarca düşünme, çocukluğundan beri de tırnak koparma rahatsızlığının olduğu da öğrenildi. Karşısındaki kişilere güvenmeyen hastanın hiç arkadaşı yoktu. Tanımadığı insanların onun aleyhinde konuştuğuna dair paranoid düşünceleri vardı. Hallüsinasyonları olmayan hastanın dikkati ve konsantrasyonu düşük, hafızası ise çok iyi değildi. Kitap okurken dikkatini veremediğini, bu yüzden kitap okuyamadığını, kitap okumayı sevmediğini söyledi. Sevdiği dersleri çalışırken 30 dakika boyunca oturabildiğini, kızgınlığının 5-10 dakika sürdüğünü, bu arada kardeşine bağırdığını, vurma, kırma ,küfür etme gibi davranışların olmadığını anlattı. Aile içi ilişkilerinde hayırı evet yapmaya çalıştığı ve genelde de kazandığı öğrenildi.  

​

Doğum öyküsüne bakıldığında ise doğumun normal olduğunu, hamilelikte annenin düşük tehdidi olduğu ( tansiyon problemi yaşamasına bağlı olarak), 7-8 yaşındayken kulak arkasına şiddetli şekilde salıncak çarparak kafa darbesi aldığı, başına dikiş atıldığı öğrenildi. İlk gittiği doktorun Clomipramine grubundan bir ilacı 75mg olarak verdiğini bunun uyku getirdiğini, daha sonra gittiği doktorun Fluoxetine grubundan bir ilaç ve Thioridazine grubundan bir damla verdiğini, iyi geldiğini, iyi olduğunu söylediğinde kestiklerini ve el yıkamalarının arttığını ve hastalığın tekrar ettiğini söyledi. Daha sonra 6 ay FDA onayı OKB için olmayan Sertralin HCL grubundan bir ilaç kullanan hastaya bu ilacın iyi gelmediğini,  buraya gelmeden 5 ay önce gittiği doktorun Obsessif Kompulsif Bozukluğu (OKB) teşhisi koyduğunu, OKB ‘de FDA onaylı Clomipramine grubundan bir ilacı 75mg (3x1) kullanmaya başladığı, daha sonra OKB’de FDA onayı olmayan Esitalopram grubundan başka bir ilaç (S=1/2 ,3x1) kullandığını, ancak bu ilaçların hastaya iyi gelmediğini ve takıntılarının daha çok arttığını söyledi. Akrabalarına bakıldığında ise halasının OKB olduğu, amcasının çok el yıkadığını ileri derecede OKB olduğu, babasının teyzesinin kızının çok el yıkadığı, OKB olduğu ve Clomipramine grubundan bir ilaç kullandığı öğrenildi. 

​

Hastanın klinik tablosunu oluşturan nedenlerin Psikoz, Obsessif Kompulsif Bozukluk, Geçirilmiş Kafa Travması olabileceği düşünüldü. Neurofeedback tedavisinden faydalanmak istiyordu.

Yapılan bu görüşmeden sonra hastanın elektriksel aktivite düzensizliklerini kaydedip NxLink veri tabanında inceleyip çocukluğunda kafasına aldığı salıncak darbesinden etkilenip etkilenmediğini görmek için ve Neurofeedback uygulanacaksa QEEG uygulamalı Neurofeedback çalışmalarını tespit etmek için, kullandığı ilaç 7 yarılanma ömrü kadar bıraktırıldıktan sonra, QEEG’si çekildi. 

Bu QEEG’yi Nörometrik analiz sisteminde hastanın kendi yaşıtlarıyla karşılaştırdığımızda  geçirilmiş Kafa Travması tavsiye etti. Bu hastanın yakın ailesinde benzer hastalığın olması genetik olarak OKB’nin olduğunu gösteriyordu ve ayrıca kafasına aldığı darbelerden de etkilenmiş bir beyin olduğunu tespit etmiştik. 

Bu durum da hastalığının ilaç tedavisine cevap vermesini zorlaştırıyor olabilirdi. Hastaya ayrıca TOVA ve MMPI uygulandı. Tedavi öncesi MMPI’da yükselen skalalar;  Psikasteni T puanı 80, Depresyon T puanı 75’ti.

Bütün testler yapıldıktan sonra yapılan görüşmede hastanın annesi ilacı içmekle içmemek arasında bir fark olmadığını, paranoyalarının azaldığını, kısmen de olsa dışarıya çıkma isteği duyduğunu anlattı. 

10 Neurofeedback seansı  uygulanmasından sonra yapılan görüşmede hastanın annesi, dışarı çıkmak istemeyen hastanın artık dışarı çıktığını, günde 2-3 kez olan çamaşır değiştirmelerinin 1’e düştüğünü, eskiden temiz çamaşıra  değince kirlendi diye atan hastanın artık bunu yapmadığını, şimdi aynı kıyafeti iki kez bile giyebildiğini, ellerini yıkamasının azaldığını söyledi. Eskiden banyoda iki kalıp sabun harcarken şimdi tek kalıp sabun harcadığını, eski, kullanılmış sabunları dahi kullanabildiğini ekledi. Çok kağıt havlu tüketen hastanın tek yaprakları attığı, sıvı sabun tüketiminin çok azaldığı, annesi ile konuşma süresinin arttığı, hala daha yataktan kalkmak istemediği ama hazırlanırken daha hızlı olduğu belirtildi. Emin olamama durumunun devam ettiği ve kontrol ettiği, karşısındakini kırdım mı düşüncesinin, tırnak koparmalarının, başkalarına güvenememe düşüncesinin devam ettiği, paranoyalarının olmadığı, dikkat ve konsantrasyonun düşük olduğu ama hafızasının iyi olduğunu öğrenildi. Hâlâ daha kitap okumayan hasta, eskisi kadar hayırı evet yapmak için ısrarcı olmadığını, kızgınlığının olmadığını belirtti.

20 Neurofeedback seansı sonrasında yapılan görüşmede görüşmeye geldiği hafta içerisinde tişört alırken çok kirlendiğini düşündüğünü belirtirken, ıslak mendille elini silmesinin devam ettiği, takıntılarının arttığı, kanatıncaya kadar tırnaklarını kopardığı söylendi. Genelde yaptıklarının saçma bulduğunu, ama engelleyemediğini, bunları engellemeye çalışmadığını belirtti. Kızgınlığının azaldığını, paranoyalarının olmadığını, kitap okumadığını, bulmaca çözerken dikkat ve konsantrasyonunun arttığını ekledi. Zaten kirleneceğim diye sokağa çıkamamalarının artık olmadığını, inatçılığının devam ettiğini, çamaşır değiştirmelerinin azaldığını, 2-3 günde bir çorap değiştirdiğini belirten hastanın tuvalet kağıdı kullanımının azaldığı, hazırlanırken yavaş olduğu ve 30 dakika kadar sürdüğü, emin olamamalarının devam etmekle birlikte azaldığı öğrenildi. 

30 Neurofeedback seansı sonrasında yapılan görüşmede aşırı tuvalet kağıdı kullanımının bir kez olduğunu, 2 kere tuvalete gittiğini ve 2 rulo harcadığını  anlattı. Takıntılarının arttığını ama engellemeye çalıştığını, tırnak koparmalarının devam ettiğini, inatçılığının devam ettiğini, günde 1 kere çamaşır değiştirdiğini, bazen bunun 2 kere olduğunu, kağıt havluların üst kısımlarının atmalarının azaldığını, hâlâ yataktan kalkmak istemediğini, hazırlanırken yavaş olduğunu ama bunun 15 dakika olduğunu, emin olamamalarının devam ettiğini söyledi. 

​

40 Neurofeedback seansı sonrasında yapılan görüşmede 2 saat banyoda kaldığını, tuvalet kağıdını çok fazla kullandığını, çamaşırını etrafa değdirmek istemediğini ve çamaşırının bir yere değmeden saklanılmasını istediğini söyledi. Kızgınlığının azaldığını, paranoyalarının olduğunu, dikkat ve konsantrasyonunun arttığını, hâlâ daha yataktan kalkmak istemediğini, elini yıkasa da bunun eskisi kadar çok olmadığını, kirleneceğim diye olan tedbirlerinin devam ettiğini belirtti. 

Eskiden yaşam sevinci olmayan hasta artık yaşam sevincinin olduğunu, hazırlanırken olan yavaşlığın azaldığını, emin olamamanın eskisine oranla az olduğunu, kızgınlığının olmadığını ekledi. 

​

50 Neurofeedback seansı sonrasında yapılan görüşmede kendini iyi hissettiğini, havlu kağıt tüketiminin azaldığını, tırnak koparmalarının azaldığını, dikkat ve konsantrasyonunun arttığını, sabahları istekle ve dinç kalktığını, el yıkama sayısı ve süresinin azaldığını, emin olamamalarının, kompulsif davranışlarının olmadığını, hazırlanma hızının daha iyi olduğunu belirtirken hayattan da zevk aldığını söyledi. Annesi kızının çamaşırlarını etrafa değdirmek istemediğini, ama artık ona aldırmadığını, hastanın kendisinin seçebildiğini ekledi. 

60 Neurofeedback seansı sonrasında yapılan görüşmede annesi 45. seanstan sonra belirgin şekilde olumlu değişiklik olduğunu ve hiçbir şeyinin kalmadığını söyledi. Önceden banyo yapması 2 saat sürerken artık 30-35 dakika banyoda kaldığını anlattı. Ellerini yıkamasının, çok sıvı sabun ve tuvalet kağıdı tüketiminin, çamaşır değiştirmelerinin ortadan kalktığını söyledi. Annesinin aldığı havluyu kullandığının belirten hasta hayattan zevk alığını, paranoyalarının ortadan kalktığını, insanlara güveninin arttığını ve erkeklere zaman zaman güvenebildiğini, tırnak koparmalarının çok azaldığını, yataktan kalkmak istememenin azaldığını, dikkat, konsantrasyonunun ve hafızasının iyi olduğunu anlattı. Göz kontağı kurmaya başladığı, soruları kendi yanıtladığı, gülümseyen enerji dolu bir yüz çehresinin olduğu gözlendi. “Acaba karşımdakini kırdım mı?”, emin olamama, ocağı ve kapıyı kontrol etme gibi düşünce ve davranışlarının, kızgınlığının, inatçılığının ortadan kalktığını eklerken, hâlâ kitap okumadığını ama gazete okuyup bulmaca çözdüğünü söyledi. Tedaviden sonra yapılan MMPI’da yükselen bir skalaya rastlanmamıştır. Bu MMPI’da Psikasteni skalası T puanı 80’den 53’e, Depresyon skalası T puanı 75’ten 46’ya düşmüştür. 

YALE-BROWN OBSESYON KOMPULSİYON ÖLÇEĞİ Obsesyon puanı 24 ve Kompulsiyon puanı 21 iken tedavi sonrası “0”  olmuştur.